Robben eiland 2
Door: Francois
12 Januari 2017 | Zuid-Afrika, Kaapstad
12-01-2017
Voor de kust van Kaapstad ligt Robbeneiland, het beruchte gevangeniseiland waar anti-apartheidsstrijders als Nelson Mandela en Robert Sobukwe gevangen hebben gezeten. Compleet afgesneden van Zuid-Afrika. Hoe deze gevangenis langzaam veranderde in een universiteit. Met de man die samen met N.M. 20jaar in de gevangenis had gezeten en nu als gids werkt heb ik voor en in de cel van Nelson gestaan.
Sobukwe is één van Zuid-Afrika's grootste helden. Zijn Pan-African Congress (PAC) vocht fel maar vreedzaam tegen de het systeem van apartheid halverwege de vorige eeuw. Sobukwe kreeg er een special treatment voor terug: volledig eenzame opsluiting. Negen jaar lang. Het is een piepklein huisje op een uithoek van Robbeneiland. Er is niets te bekennen in de omgeving, behalve een paar hondenkennels. De Tafelberg van Kaapstad, aan de andere kant van het ijskoude water, is net niet te zien. Volledige isolatie. Zelfs geen contact met andere gevangenen. Geen wonder Robert Sobukwe er mentaal brak. Niemand kan zo veel eenzaamheid aan.
De isolatie betekende het einde van Sobukwe's verzet. Hij verliet Robbeneiland weliswaar in 1969. In de stad Kimberley bleef hij echter tot aan zijn dood in 1978 onder huisarrest staan. Hij was niet meer Eilanddorp voor de bewakers
Al deze dramatiek ten spijt, het bezoek aan zijn hutje op Robbeneiland slechts een inleiding. Die inleiding wordt verzorgd door een gids die zelf ooit vastzat op het eiland.
De inleiding in de bus voert langs het kerkje waar gevangeniskinderen werden gedoopt - seksualiteit laat zich nooit opsluiten. De tourbus rijdt langs het dorpje waar vroeger de bewakers woonden - de meeste huizen staan nu leeg. En weer iets verder neemt iedereen nog snel even een foto van het prachtige uitzicht op de Tafelberg.
Sectie-B: politieke gevangenis In feite draait een bezoek aan Robbeneiland voor velen echter om slechts één ding: een bezoek aan sectie-B van het centrale gevangenisgebouw.
In dat deel zaten de politieke gevangenen vast. Of om het nog wat scherper te formulieren: in die sectie leefde Nelson Mandela 18 jaar lang in een cel van twee bij drie meter. Een hokje met slechts een matje en een tafeltje en één getralied raam dat uitkijkt op de binnenplaats.
Robbeneiland is het interessantst wanneer je onlangs nog de autobiografie van Mandela, A long walk to freedom, hebt gelezen. Je herkent alles. Zo ook de struik rechtsachter op de binnenplaats, waar hij de eerste versie van dit boek voor bewakers verstopte.
Het is dergelijke achtergrondinformatie die Robbeneiland fascinerend maakt. Het verandert de kalksteengroeve in de plek waar Mandela's ogen beschadigd raakten door het felle zonlicht tijdens urenlange dwangarbeid.
Het geeft je een beeld van 'Universiteit', de bijnaam van Robbeneiland, waar hoogopgeleide leiders als Mandela en Walter Sisulu andere gevangen stimuleerden te studeren en hen onderwezen. De groep zou de basis vormen voor de latere regering van Mandela, die in 1994 aan de macht kwam.
In 1996 sloot de gevangenis op het eiland voorgoed zijn deuren. Mandela was er toen al vijftien jaar weg. De laatste negen jaar van zijn 27 jaar lang durende gevangenschap sleet Mandela in gevangenissen op het vaste land.
Op Robbeneiland voel je meteen de zwaarte. Op het eilandje, slechts twaalf kilometer uit de kust, voel je je weg van alles. Compleet afgesneden van Zuid-Afrika. Uit het oog, uit het hart. Daar hoopten de apartheidsleiders ook op.
Robbeneiland brak Mandela en de zijnen echter niet. En alleen dat al verdient een monument, zo meende ook Unesco in 1999.
Voor de kust van Kaapstad ligt Robbeneiland, het beruchte gevangeniseiland waar anti-apartheidsstrijders als Nelson Mandela en Robert Sobukwe gevangen hebben gezeten. Compleet afgesneden van Zuid-Afrika. Hoe deze gevangenis langzaam veranderde in een universiteit. Met de man die samen met N.M. 20jaar in de gevangenis had gezeten en nu als gids werkt heb ik voor en in de cel van Nelson gestaan.
Sobukwe is één van Zuid-Afrika's grootste helden. Zijn Pan-African Congress (PAC) vocht fel maar vreedzaam tegen de het systeem van apartheid halverwege de vorige eeuw. Sobukwe kreeg er een special treatment voor terug: volledig eenzame opsluiting. Negen jaar lang. Het is een piepklein huisje op een uithoek van Robbeneiland. Er is niets te bekennen in de omgeving, behalve een paar hondenkennels. De Tafelberg van Kaapstad, aan de andere kant van het ijskoude water, is net niet te zien. Volledige isolatie. Zelfs geen contact met andere gevangenen. Geen wonder Robert Sobukwe er mentaal brak. Niemand kan zo veel eenzaamheid aan.
De isolatie betekende het einde van Sobukwe's verzet. Hij verliet Robbeneiland weliswaar in 1969. In de stad Kimberley bleef hij echter tot aan zijn dood in 1978 onder huisarrest staan. Hij was niet meer Eilanddorp voor de bewakers
Al deze dramatiek ten spijt, het bezoek aan zijn hutje op Robbeneiland slechts een inleiding. Die inleiding wordt verzorgd door een gids die zelf ooit vastzat op het eiland.
De inleiding in de bus voert langs het kerkje waar gevangeniskinderen werden gedoopt - seksualiteit laat zich nooit opsluiten. De tourbus rijdt langs het dorpje waar vroeger de bewakers woonden - de meeste huizen staan nu leeg. En weer iets verder neemt iedereen nog snel even een foto van het prachtige uitzicht op de Tafelberg.
Sectie-B: politieke gevangenis In feite draait een bezoek aan Robbeneiland voor velen echter om slechts één ding: een bezoek aan sectie-B van het centrale gevangenisgebouw.
In dat deel zaten de politieke gevangenen vast. Of om het nog wat scherper te formulieren: in die sectie leefde Nelson Mandela 18 jaar lang in een cel van twee bij drie meter. Een hokje met slechts een matje en een tafeltje en één getralied raam dat uitkijkt op de binnenplaats.
Robbeneiland is het interessantst wanneer je onlangs nog de autobiografie van Mandela, A long walk to freedom, hebt gelezen. Je herkent alles. Zo ook de struik rechtsachter op de binnenplaats, waar hij de eerste versie van dit boek voor bewakers verstopte.
Het is dergelijke achtergrondinformatie die Robbeneiland fascinerend maakt. Het verandert de kalksteengroeve in de plek waar Mandela's ogen beschadigd raakten door het felle zonlicht tijdens urenlange dwangarbeid.
Het geeft je een beeld van 'Universiteit', de bijnaam van Robbeneiland, waar hoogopgeleide leiders als Mandela en Walter Sisulu andere gevangen stimuleerden te studeren en hen onderwezen. De groep zou de basis vormen voor de latere regering van Mandela, die in 1994 aan de macht kwam.
In 1996 sloot de gevangenis op het eiland voorgoed zijn deuren. Mandela was er toen al vijftien jaar weg. De laatste negen jaar van zijn 27 jaar lang durende gevangenschap sleet Mandela in gevangenissen op het vaste land.
Op Robbeneiland voel je meteen de zwaarte. Op het eilandje, slechts twaalf kilometer uit de kust, voel je je weg van alles. Compleet afgesneden van Zuid-Afrika. Uit het oog, uit het hart. Daar hoopten de apartheidsleiders ook op.
Robbeneiland brak Mandela en de zijnen echter niet. En alleen dat al verdient een monument, zo meende ook Unesco in 1999.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
